Er is al een hele tijd een beweging aan de gang. Mensen benaderen ons constant met vragen over de olieprijs die momenteel op een achtbaan zit en van hier naar daar vliegt. Normaal doen we dit één maal per maand via Stefan’s Macro Column, maar door de grote vraag hebben ik en Stefan besloten om nog 1 keer een tussentijdse update te geven.
Zoals Stefan eerder al aangaf in zijn vorige macrosessie, zit olie in een ‘speculantenval’ waar het niet snel zal uitkomen. Wat vaak vergeten wordt, is dat de markt van oliespeculatie 20 keer groter is dan de reële fysieke markt waarin olie wordt verhandeld en dat vooral speculanten de prijs bepalen. Dit heeft als gevolg dat elk bericht over de olievoorraden en onrust in het Midden-Oosten voor enorme schommelingen in de koers zorgen en dat dit nieuws veel meer speelt bij de bepaling van de prijs dan het constante overaanbod aan het zwarte goud dat nu de oliemarkt beheerst (en al in de markt ingerekend is). Het is dus belangrijk te kunnen “voorspellen” wat het nieuws van morgen zal zijn en hoe dit de prijs mogelijks kan beïnvloeden (en laat dit artikel net geschreven zijn om u toch een idee te geven van hoe u mogelijk nieuws omtrent olie kan interpreteren de komende weken).
Dat het nieuws enorm de prijs bepaalt, zie je bijvoorbeeld mooi terug in de koersevolutie van olie deze maand. Zo is de olieprijs de afgelopen dagen vooral gestegen omdat het aantal productievelden in de VS daalde door de lage olieprijs waarna je een enorme koersexplosie zag (een vat Brent kostte vorige vrijdag even 64 dollar) .
Maar hoe kan je hier als belegger op inspelen? Hieronder de trends waar je mee moet rekening houden de komende maanden.
Yemen: een land in oorlog
Toen het overaanbod de enige factor was de afgelopen maanden, was het makkelijk om te voorspellen dat de bodem van de olieprijs enkel maar dieper zou worden. Al is er momenteel wel 1 factor bijgekomen genaamd Yemen wat het koersverloop spannender maakt om te volgen. Yemen is immers in een pure burgeroorlog verzeilt geraakt waardoor een belangrijke zeestraat waarover olie getransporteerd wordt in gevaar gebracht kan worden. Indien je rationeel kijkt naar het probleem, kan je enkel concluderen dat (momenteel) de oliespeculanten al een grote voorsprong hebben genomen op een verdere escalatie waarin de oliebevoorrading ernstiger verstoord kan worden en dat het conflict snel moet verergeren om deze voorsprong op lange termijn te verantwoorden. Momenteel is het niet zozeer de vraag of het probleem in Yemen lang zal duren, maar vooral of het conflict overslaat naar andere olieproducerende buurlanden (indien dit het geval is en de olieproductie in gevaar zou komen, een niet te onderschatten black swan zou zijn voor shorters. Ook al is de kans redelijk klein momenteel). Yemen is momenteel het grootste gevaar voor oliespeculanten die short zitten en moet daarom zeker in de gaten gehouden worden.
Schaliegas: pompen of verzuipen
Het rapport waarin stond dat de productievelden in de VS aan het verminderen waren, heeft de prijs van olie natuurlijk mee omhoog geduwd. Maar ook hier zit het verhaal niet zo simpel in elkaar.
De schaliegasindustrie werd namelijk opgestart in tijden dat dit zeer lucratief was. De olieprijs stond hoog en de investeringskosten voor het opstarten van een fracking site waren te verantwoorden. Veel van deze sites werden opgestart met een hoopje schulden omdat men er toch vanuit ging dat dit zeer winstgevende projecten ging zijn.
Maar, wat deze fracking bedrijven niet verwacht hadden, was dat de olieprijs plots een grote duik zou meemaken. Hierdoor zijn veel van deze bedrijfjes nu in de problemen aan het komen. Ze kunnen namelijk hun grote schulden niet meer afbetalen door de lage olieprijs.
Hierdoor is het logische gevolg dat er al veel schaliegas producenten hun boeltje hebben moeten sluiten en de productie stilleggen.
Dit komt de olieprijs natuurlijk ten goede op korte termijn want er schijnt een daling van het AANBOD te zijn. Maar wat veel beleggers en ook speculanten vergeten, is dat een fracking site ook snel weer kan opgestart worden. Dus telkens wanneer de olieprijs lichtjes herstelt (door de sluiting van fracking sites), worden er weer een hele hoop fracking sites heropgestart omdat die weer winstgevend worden.
De olieprijs zou dus effectief een heel lange tijd serieus laag moeten blijven om een echte duurzame vermindering van het aantal producenten te bekomen.
Dus samengevat: Wie kijkt naar de oliemarkt, moet vaststellen dat we telkens door dezelfde cyclus gaan. Je krijgt nieuws dat de olievelden op non-actief gezet worden (waardoor de olie prijs stijgt dankzij de speculanten) waarna deze olievelden weer opgestart worden omdat het nu weer rendabel is om olie op te pompen (en waardoor men de schulden kan afbetalen). Het is dus pompen of verzuipen in de schaliegasindustrie en na een tijd zorgen de berichten van de heropgestarte platformen er weer voor dat de prijs in elkaar zakt (opnieuw dankzij de speculanten die reageren op de verergerende overproductie) waarna de platformen noodgedwongen weer sluiten. Helaas voor de Amerikanen zijn het de meest kleine projecten die weinig volume hebben en duur zijn die eerst sluiten wat het overaanbod zeker niet drastisch verminderd.
Deze cyclus van dalende en stijgende prijzen zal doorgaan tot we na de boom van de schaliegasindustrie (die we nu gepasseerd zijn) een massale bust krijgen zodat het overaanbod op termijn kan worden weggewerkt. Vergeet niet dat de meeste investeringen gedaan zijn geweest in de tijd dat de olieprijs rond de 100 dollar circuleerde en de schaliegasbedrijven niet voorzien waren op deze sterke daling richting $40 – $65. Het enigste waar de Amerikanen op kunnen hopen is massale onrust in het Midden-Oosten (zoals nu in Yemen) zodat de prijs van olie verder herstelt.
Concreet advies
Dus concreet “advies” voor olie beleggers die op korte termijn denken: af en toe winst nemen op je long-olie positie kan misschien niet zo een slecht idee zijn, aangezien we toch kunnen rekenen op een op-en-neer beweging waardoor je na een tijdje toch weer goedkoper kan instappen. Nogmaals: Normaal gezien kan alleen een serieuze crisis in het Midden-Oosten de olieprijs voor een langere tijd hoger duwen en houden.
Voor olie beleggers die beleggen op lange termijn: gebruik de dips van de cyclus misschien om bij te kopen. Op lange termijn (10 jaar) blijft olie nog altijd de grondstof die we gebruiken om 99% van onze dagelijkse producten mee te produceren. Er zal nog tientallen jaren vraag naar zijn, en de voorraden aanwezig op de planeet zullen blijven verminderen.
Want terwijl ‘fracking’ momenteel de Amerikaanse trots blijkt te zijn omdat het hen onafhankelijker maakt van “de vervuilende olie uit het Midden-Oosten”, moeten we hier toch even een serieuze kanttekening bij maken.
Uit studies blijkt dat ‘fracking’ zeer slecht is voor het milieu en dat de Amerikanen met hun ‘fracking’ praktijken hun eigen grondwater (dus hun drinkwater) aan het vergiftigen zijn. Dus de vraag is hoe lang de bedrijven/de overheid deze manier van energie ontginning kunnen en willen verantwoorden? Ook worden er miljoenen liters water verspilt en wordt de atmosfeer vervuilt door de afval vloeistof die overblijft na het ‘fracken’. Bij het gebruik van olie vervuilen we tenminste “alleen maar” onze atmosfeer.
Fracking is dus duidelijk geen duurzame manier van energie ontginning en kan op lange termijn nog serieuze negatieve gevolgen hebben voor de VS.
There have been over 1,000 documented cases of water contamination next to areas of gas drilling as well as cases of sensory, respiratory, and neurological damage due to ingested contaminated water
Methane concentrations are 17x higher in drinking-water wells near fracturing sites than in normal wells.
Only 30-50% of the fracturing fluid is recovered, the rest of the toxic fluid is left in the ground and is not biodegradable.
The waste fluid is left in open air pits to evaporate, releasing harmful VOC’s (volatile organic compounds) into the atmosphere, creating contaminated air, acid rain, and ground level ozone.
Dus als we er echt goed over nadenken, kan fracking op lange termijn, en we spreken hier over een aantal jaar, gewoon niet aangehouden worden door de VS. Tenzij dat ze de technologie blijven verfijnen en de negatieve gevolgen serieus leren beperken.
OPEC oftewel de ‘Onbetrouwbare Producenten van Energie Club’
De OPEC is (klinisch) dood en het is maar de vraag of de oliereuzen van weleer snel terug zullen opstaan. De OPEC heeft immers onlangs een reputatie opgebouwd van een club van landen die afspraken maken die ze zelf liefst zo veel mogelijk naast elkaar neerleggen. De OPEC is ooit opgericht geweest om de beste prijs voor olie te kunnen afdwingen op het internationale toneel en zo ervoor te zorgen dat de landen in deze club elkaar niet zouden beconcurreren. Bekijk het zo.
Stel dat je twee producenten hebt van water in een afgelegen dorp en dat beide producten de enige leveranciers zijn van dit kostbare goed (en ze er enorme woekerwinsten op maken). In dat geval kunnen beide producenten elkaar bekampen met enorme kortingen (om zo de klant te overtuigen om bij hun water te kopen) of men kan samenwerken, de prijs op een hoog niveau houden en iedere producent een bepaalde productielimiet van water geven waarbij het dorp net genoeg water heeft. Hierdoor maken beide producenten hogere winsten omdat de prijs hoog blijft en ze geen kortingen moeten geven.
Dit gaat goed, tot producent A stiekem besluit om meer te produceren dan de anderen en zo het marktevenwicht verstoort. De prijs (die gebaseerd is op vraag en aanbod) zal hierdoor beginnen dalen en producent B zal hierdoor benadeeld worden (want hij zal minder geld ontvangen). Conclusie? Producent B voelt dat hij wordt bedrogen, de afspraak wordt verbroken en de concurrentie wordt hervat waardoor de prijzen dalen. En laat het net dit zijn wat er de afgelopen maanden is gebeurd in olieland.
Een van de grootste olieproducenten genaamd Saudi-Arabië heeft in het verleden dit spelletje vaak meegemaakt en verloren. Men hield zich aan de eigen productielimieten terwijl kleinere landen in de club de regels aan hun laars lapten en waardoor de Arabieren marktaandeel verloren. Nu zijn ze dit beu en hebben ze besloten om de productie op pijl te houden. Dit zorgt voor een explosieve cocktail nu andere olieproducerende landen (zoals Rusland, Brazilië, Venezuela) in budgettaire moeilijkheden zitten en dit proberen te verhelpen door nog meer olie op te pompen om zo het begrotingstekort te verhelpen (wat zorgt voor extra overcapaciteit). De perfecte cocktail dus voor dalende prijzen.
Zal de OPEC zichzelf in de toekomst herpakken? Eventueel, maar niet voordat de problemen in Rusland, Brazilië en Venezuela opgelost zijn aangezien de situatie in deze landen een naleving van de afspraken voorkomen. Een remonte van de prijs door een betere samenwerking tussen de OPEC landen zit er dus niet meteen in.
Irak is almost back for a party!
Als dit niet allemaal genoeg is om de oliebelegger op korte termijn depressief te krijgen, is de terugkeer van Irak op het internationale toneel een nieuwe klap in het gezicht dat het overaanbod alleen maar groter dreigt te maken (op volle capaciteit zou Irak 3.6 miljoen vaten kunnen produceren per dag waarvan nu maar een kleine fractie op de markt wordt gebracht door de sancties). Momenteel is er nog geen definitief akkoord en het is niet duidelijk wanneer Irak terug kan beginnen met haar productie op volle capaciteit te laten draaien, maar doordat de politiek nu zo ver zijn nek heeft uitgestoken in het maken van een oplossing heeft niemand er profijt bij om gezichtsverlies te lijden door nu de onderhandelingen op te blazen. De vraag is niet of de deal het überhaupt haalt, maar wanneer de volledige sancties geschrapt zullen worden en er extra olie op de markten zal vloeien.
Conclusie?
Zolang de oliemarkt door speculanten bespeeld zal worden, zal je zien dat elk nieuwsbericht over olie de markt in een bepaalde richting zal sturen en dat na een tijd dezelfde berichten zullen terug komen. Zo zullen stijgende olieprijzen opnieuw ervoor zorgen dat iedereen meer olie op de markt zal willen brengen waardoor er na een tijd een dak dreigt te komen op de olieprijs (dat enkel doorbroken kan worden door onrust in het Midden-Oosten). Samen met een groeivertraging in China (een van de grootste gebruikers van olie) lijkt de vraag naar olie ook niet meer zo hard te stijgen als eerder gedacht. De overcapaciteit is ook van zo’n magnitude dat het gemakkelijk een jaar en langer kan duren voordat deze is weggewerkt. Samen met de mogelijk hogere productie vanuit Irak, de schaliegasindustrie in Amerika die voorlopig maar blijft produceren en de OPEC die niet meer samenwerkt, lijkt het erop dat olie op korte termijn niet snel terug zal noteren aan een driecijferige prijs.
Op korte termijn verwacht Stefan dat de achtbaanbeweging van olie zich verder zal zetten en raad hij shorters aan om grondig hun huiswerk te maken. Het technisch plaatje wijst immers op een potentiële trendwijziging terwijl er veel tegengestelde signalen gegeven worden. Na de recente rally komt het prijsplafond voor olie dichter en dichter, maar doordat het 30-daags en 90-daags voortschrijdend gemiddelde op het punt staan om voor de eerste keer sinds juni weer te kruizen (wat wijst op een trendverandering) is er een mogelijkheid dat er een sterke uitbraak gaat volgen de komende weken. Het patroon is momenteel nog niet volledig gemaakt en het is de vraag of zelfs wanneer deze gevormd is, het lang overeind blijft en een lang leven beschoren is.
Bij een terugval onder de kruising zijn alle negatieve signalen voor shorters weg en kan de neerwaartse trend hervat worden. Beleggers die momenteel willen inspelen op olie moeten er dus rekening mee houden dat de markt op een potentieel kantelpunt is gekomen en zeer onvoorspelbaar zal zijn op korte termijn. Inspelen op korte termijn is dan ook enkel weggelegd voor de ervaren belegger!
Dieter blijft long op lange termijn en is voorstander om dips richting $40 – $50 te kopen.
————————————————————————————————————-
Beurs-Advies 